Rond Prinsjesdag houden we een paar tradities in stand. Naast de Troonrede op de dag zelf, zijn er gewoontegetrouw de grootse plannen van diverse politieke partijen over een nieuwe toekomst voor Nederland en als altijd, er is een lek met informatie over wat de Miljoenennota 2021 gaat brengen.
De miljarden om uit te geven lijken momenteel tegen de plinten op te klotsen. Het Wopke-Wiebes-fonds, het ‘Nationaal Groeifonds’, waaruit de komende vijf jaar in totaal 20 miljard euro kan worden geleend of zomaar 50 miljard, die de PvdA wil gaan uitgeven om uit de corona-crisis te komen, zijn daarvan voorbeelden.
En, uit de gelekte informatie over de Rijksbegroting 2021 blijkt dat het huidige kabinet, ondanks de coronacrisis, doorgaat met de hervorming van de arbeidsmarkt, extra middelen voor betaalbare woningen beschikbaar stelt en de gaswinning nog verder afbouwt. Sterker, al begin september maakte het kabinet al bekend voor volgend jaar een economische groei van zo’n 3,5 procent te verwachten met een gemiddelde koopkrachtstijging van 0,8 procent.
Maar waar staan we nu, richting verkiezingen?
Het antwoord is kort: we staan nog middenin het vaststellen van de conceptverkiezingsprogramma’s. In aanloop naar de verkiezingen is ondertussen alle informatie bij de verkiezingsprogramma-commissies (VPC) bij elkaar geveegd. Deze wordt gebundeld met alle prioriteiten van de verwachte, soms al gekozen lijsttrekkers en verder voorzien van een partij- ideologische saus. Resultaat: het conceptprogramma.
De komende maanden wordt dit conceptprogramma binnen de partijen door de leden besproken. Elke partij organiseert dit op een eigen wijze, al of niet in virtuele achterkamertjes of bij (virtuele) regiobijeenkomsten. Vanwege de coronacrisis gebeurt dat dus digitaal. Zo heeft de VVD al partijbreed laten weten dat tot januari 2021 geen fysieke activiteiten als onderdeel van de campagne of verkiezing georganiseerd worden.
Klik op de banner hieronder voor de printversie van de verkiezingskalender, waarin we de beïnvloedingskansen tijdens het schrijven van het verkiezingsprogramma (nu gaande) verder uitwerken.
Congressen, moties en amendementen
Zijn de conceptprogramma’s nog te beïnvloeden? Jazeker, maar enig realisme is hierbij op zijn plaats. Aan het einde van het jaar bestaat er – in aanloop naar de verkiezingscongressen – de mogelijkheid om amendementen en moties in te dienen over het programma. Hiermee worden aanpassingen en toevoegingen op het programma gevraagd. Let wel, de kans dat een motie of amendement welke een grote wijziging voorstelt is klein.
Belangrijk is om de komende periode de conceptprogramma’s van de verschillende partijen goed uit te pluizen. Wat betekent dit voor mijn organisatie en hoe zorg ik voor voldoende draagvlak binnen de partij voor die verbetering. Maak daarbij gebruik van de eigen contacten binnen de partij en overleg over de mogelijk in te dienen moties en amendementen.
CPB
Is met het amenderen en instemmen van het conceptprogramma het programma rond? Bijna, maar nog niet helemaal. Vrijwel alle partijen laten na het instemmen het verkiezingsprogramma doorrekenen door het Centraal Plan Bureau (CPB). Op basis van deze doorrekening komt het voor dat aanpassingen in het programma worden doorgevoerd. Zonder dat daar nog over moet worden gestemd.
Tot slot, is het programma heilig? Ja en nee. In een polder- en coalitieland als Nederland is elk programma een bespreekdocument voor tijdens een mogelijke coalitieonderhandeling. Het gebeurt dan ook zelden dat programma’s één op één terug te vinden zijn in het regeerakkoord, maar als er vanuit meerdere partijen ongeveer hetzelfde gedacht wordt over de uitdagingen en mogelijke oplossingen, dan is de kans natuurlijk groter dat deze in die lijn terug te vinden zijn.
