In 2015 gaat de jeugdzorg en groot gedeelte van de langdurige zorg naar de gemeenten. Het recht op zorg maakt plaats voor de maatwerkvoorziening. Dat betekent dat de gemeente de belangrijkste afnemer wordt voor zorgaanbieders. Hoe ga je daar als zorgondernemer mee om? Van Belang & Partners ging op onderzoek in Apeldoorn en het Zuid-Limburgse Parkstad.
Aan tafel!
In Apeldoorn zitten alle partners in de jeugdzorg letterlijk met elkaar aan tafel. Zij stellen samen aan de voorkant de diagnose, in dialoog met het gezin. Ook zorgaanbieders maken, uit eigen zak, ambulante begeleiders vrij voor dit project. CJG4Kracht gooit hoge ogen. Gezinnen staan niet maanden in de wachtrij, maar beschikken zeven tot tien dagen (!) na de indicatiestelling over een begeleider. Bovendien hebben ouders veel controle over het proces: zij stellen de doelen en bepalen wanneer de hulpverlening afdoende is. Marleen Ratelband van zorgaanbieder Vérian is één van de initiatiefnemers.
Klinkt mooi.
‘Wij geloven in dit concept. We denken dat dit dé manier is. Dat moet ook wel, want het vergt een investering. Je moet bereid zijn je nek uit te steken, er tijd in te steken.’
Investeren in de relatie met de gemeente, hoe doe je dat?
‘Dat doe je door continu met de gemeente aan tafel te zitten, bijvoorbeeld in stuurgroepen. Door platforms op te richten, proactief in te spelen op de wensen van de gemeente. Door aanwezig te zijn bij raadsvergaderingen. Met een ‘9 tot 5’-mentaliteit red je het niet. Wij brengen constant onze kennis en kunde in. Dat maakt ons een betrouwbare en betrokken partner. Die reputatie werkt in je voordeel, ook letterlijk: het maakt het verschil bij het binnenhalen van projecten.
‘Wat ik belangrijk vind: dat er ‘mede-eigenaarschap’ is, in ons geval door een partnerschap dat ons een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid geeft. Voor zorgondernemers betekent dat over de muren van de eigen organisatie kijken – het algemeen belang zien en daar dienstbaar aan zijn.’
Er zit een prijskaartje aan. Hoe verdien je het terug?
‘Het is een investering. Die werkt aan alle kanten. Onze professionals raken bevlogen door de nieuwe methodiek. We gebruiken die methodiek inmiddels ook binnen andere afdelingen van Vérian, om betere producten te ontwikkelen. Daar zie je concreet hoe de samenwerking de gemeentelijk en andere partners ons vooruit helpt. Naar de gemeente en de wethouder toe krijgen we hierdoor een sterke positie. Sterker: een koploperspositie.
‘Bovendien is het enorm uitdagend en leuk!’
Samen voor elkaar
In Zuid-Limburg kiezen acht gemeenten in Parkstad met zorgaanbieders en andere partners voor samenwerking. Zij hebben hun ambitie vastgelegd in een convenant en langlopende contracten afgesloten. Daardoor is een vertrouwensband ontstaan, ook tussen zorgaanbieders, die nu weten waar zij aan toe zijn. Roger Ruijters van Meander Zorggroep staat aan de basis van deze samenwerking. Dat leverde Meander Zorggroep een sterke positie op in de relatie met de betrokken gemeenten, zowel informeel als formeel, onder meer door een preferente positie tot budgetten voor pilots.
U noemde dat de vorige keer dat we elkaar spraken maatschappelijk investeren.
‘Ja. Daarmee bedoel ik: investeren in maatschappelijke toegevoegde waarde. Dat betekent dat je verder moet kijken dan je eigen organisatie, over je eigen schaduw heen. Uiteindelijk is dat ook een investering in jezelf. Het versterkt je positie.
‘Dit stelsel heeft zijn langste tijd gehad. Straks wordt goed gedrag – problemen oplossen, in plaats van denken in facturen en declaraties – beloond. Daar moet je als zorgondernemer n ú je organisatie op voorbereiden.’
Wat is het rendement?
‘Op de korte termijn heeft dat, eerlijkheidshalve, niet het rendement dat je graag zou zien – het is nu namelijk niet kostendekkend. Maar je moet ook niet kijken naar de korte termijn. Leiderschap nemen verbetert je positie en netwerk. Naar de gemeente toe bouwen we een sterke strategische positie op, wij draaien aan de knoppen. We staan door onze aanpak bovendien dicht bij maatschappelijke ondernemers, wijkverpleegkundigen en collega-aanbieders – voorheen onze concurrenten. Dat levert weer synergievoordelen op. Zeer concreet: bij klanten die slecht ter been zijn installeren we niet langer allemaal ons eigen sleutelkastje. Op een ander niveau zijn onze professionals – ook richting de cliënt – meer zichtbaar door deze aanpak.’
Onderhandelen met de gemeente, is dat dan zoveel anders dan met de zorgverzekeraar?
‘Absoluut. Onderhandelen met zorgverzekeraars is technischer en zakelijker. Bovendien zit je met één verzekeraar aan tafel, in plaats van twaalf gemeenten met verschillende ambities. De gemeente heeft meer belangen – werkgelegenheid, ondersteuning van informele zorg, etcetera – en verwacht dus ook meer van zorgaanbieders. Zij willen horen hoe ‘de’ zorg beter kan worden georganiseerd, hoe zij hun ambities kunnen realiseren. Dat is veel intensiever dan onderhandelen met de zorgverzekeraar, maar kan tot mooie resultaten leiden.’
Wat geeft u collega’s mee?
‘Het belangrijkste: probeer je in te leven in de situatie van de gemeente en het lokale krachtenveld, zodat je de gemeente kunt ontzorgen.’ Meer lezen?
Van Belang & Partners biedt de masterclass ‘Lokale belangenbehartiging voor zorgondernemers’ aan.